Trojan Horse là một chương trình sử dụng mã độc giả mạo như một ứng dụng đáng tin cậy. Mã độc có thể được đưa vào các ứng dụng lành tính, được giả mạo trong các liên kết e-mail hoặc đôi khi được ẩn trong các trang JavaScript để thực hiện các cuộc tấn công phức tạp chống lại các Trình duyệt Internet dễ bị tấn công.
Các bài viết liên quan:
Các chi tiết khác có thể được tìm thấy trong cuộc tấn công Man-in-the-browser.
Định nghĩa Trojan horse và cách nó hoạt động
Trojan horse (Ngựa Troy) là một loại phần mềm độc hại được camouflaged (giấu kín) dưới dạng một phần mềm hữu ích hoặc hấp dẫn để lừa đảo người dùng và xâm nhập vào hệ thống mà không được phép. Tên gọi “Trojan horse” được lấy từ câu chuyện về chiến thắng của người Hy Lạp trong cuộc chiến thành Troy, khi họ giấu một số lượng lớn binh lính trong một con ngựa gỗ.
Cách Trojan horse hoạt động là thông qua việc lừa đảo người dùng. Phần mềm Trojan horse thường được đính kèm với các tập tin hoặc chương trình có vẻ không có hại, chẳng hạn như một tệp tin nhạc, một phần mềm miễn phí hoặc một tập tin tải xuống. Khi người dùng tải xuống và chạy phần mềm hoặc tập tin này, Trojan horse sẽ được kích hoạt và bắt đầu thực hiện các hoạt động độc hại mà người dùng không hề hay biết.
Các hoạt động mà Trojan horse có thể thực hiện bao gồm:
- Ghi lại thông tin cá nhân của người dùng và gửi đi
- Tạo ra một cửa sau (backdoor) trong hệ thống để cho kẻ tấn công từ xa truy cập và kiểm soát
- Tiến hành tấn công từ chối dịch vụ (DDoS) nhằm làm quá tải hệ thống
- Đánh cắp thông tin quan trọng như tài khoản ngân hàng hoặc thông tin thẻ tín dụng
- Tải xuống và cài đặt các phần mềm độc hại khác lên hệ thống
Trojan horse rất nguy hiểm vì nó có khả năng lẩn trốn và hoạt động ẩn danh. Người dùng không nhận ra mình đã bị tấn công cho đến khi hệ thống gặp sự cố hoặc thông tin quan trọng bị đánh cắp.
Xem thêm 12 phần mềm hoạt hình 2D và 3D miễn phí tốt nhất
Các loại Trojan horse phổ biến và các mục tiêu tấn công
Có nhiều loại Trojan horse phổ biến, mỗi loại được thiết kế để thực hiện các mục tiêu tấn công khác nhau. Dưới đây là một số loại Trojan horse phổ biến và các mục tiêu tấn công tương ứng:
- Trojan Backdoor: Loại Trojan này tạo ra một cửa sau (backdoor) trong hệ thống, cho phép kẻ tấn công từ xa truy cập và kiểm soát hệ thống mà không được phép. Mục tiêu tấn công của Trojan Backdoor có thể là ăn cắp dữ liệu, tiến hành tấn công từ chối dịch vụ hoặc thâm nhập vào hệ thống khác.
- Trojan Spyware: Loại Trojan này được sử dụng để theo dõi và đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng mà không hề hay biết. Mục tiêu tấn công của Trojan Spyware bao gồm đánh cắp thông tin đăng nhập, thông tin tài khoản ngân hàng, thông tin thẻ tín dụng và các thông tin nhạy cảm khác.
- Trojan Ransomware: Loại Trojan này mã hóa dữ liệu trên hệ thống của người dùng và yêu cầu một khoản tiền chuộc để giải mã. Mục tiêu tấn công của Trojan Ransomware là lợi nhuận tài chính bằng cách buộc người dùng trả tiền để khôi phục dữ liệu của họ.
- Trojan Keylogger: Loại Trojan này ghi lại các thao tác đánh máy của người dùng để lấy thông tin đăng nhập, mật khẩu và các dữ liệu nhạy cảm khác. Mục tiêu tấn công của Trojan Keylogger là đánh cắp thông tin cá nhân và truy cập vào các tài khoản người dùng.
- Trojan FakeAV: Loại Trojan này giả mạo phần mềm diệt virus và lừa người dùng để tải xuống và cài đặt nó. Mục tiêu tấn công của Trojan FakeAV là lợi nhuận tài chính bằng cách buộc người dùng trả tiền để xóa các “mối đe dọa” mà nó khẳng định hệ thống đang bị nhiễm virus.
Các mục tiêu tấn công của Trojan horse có thể là người dùng cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức chính phủ, hoặc bất kỳ ai sử dụng máy tính hoặc hệ thống mạng. Kẻ tấn công có thể muốn đánh cắp thông tin quan trọng, tiếp cận và kiểm soát hệ thống từ xa, gây hại cho hệ thống hoặc kiếm lợi tài chính thông qua các hình thức tống tiền hoặc lừa đảo.
Xem thêm Vòng đời phát triển phần mềm (SDLC)
Các Triệu chứng khi nhiễm Trojan horse
Khi máy tính của bạn bị nhiễm Trojan horse, bạn có thể gặp phải một số triệu chứng sau:
- Hiệu suất máy tính giảm: Máy tính chạy chậm hơn thường lệ, các ứng dụng mở chậm và phản ứng chậm khi sử dụng.
- Sự xuất hiện của các tập tin và chương trình lạ: Có thể bạn thấy xuất hiện các tập tin hoặc chương trình mới và không rõ nguồn gốc trên máy tính của bạn mà bạn không nhớ cài đặt.
- Hiển thị quảng cáo không mong muốn: Máy tính của bạn có thể hiển thị quảng cáo không mong muốn và liên tục xuất hiện cửa sổ pop-up khi bạn duyệt web hoặc sử dụng các ứng dụng.
- Mất kiểm soát của các tập tin và dữ liệu: Trojan horse có thể gây ra sự thay đổi hoặc xóa các tập tin và dữ liệu quan trọng trên máy tính của bạn mà không có sự cho phép của bạn.
- Sự thay đổi trong cài đặt hệ thống: Trojan horse có thể thay đổi cài đặt hệ thống của bạn, bao gồm trang chủ trình duyệt, trang tìm kiếm mặc định và cài đặt mạng.
- Sự điều khiển từ xa: Một Trojan horse có thể cho phép tin tặc từ xa kiểm soát máy tính của bạn, truy cập vào dữ liệu cá nhân, ghi lại các hoạt động và thậm chí thực hiện các hành động không đáng tin cậy.
- Sự tiêu thụ tài nguyên không bình thường: Máy tính hoạt động nóng hơn bình thường, quạt làm việc với tốc độ cao hơn hoặc tài nguyên hệ thống khác được sử dụng một cách không thường xuyên.
- Mất kết nối internet: Trojan horse có thể ngắt kết nối internet của bạn hoặc gây ra sự chậm trễ và gián đoạn trong kết nối mạng.
- Lỗi hệ thống và sự không ổn định: Máy tính gặp lỗi thường xuyên, khởi động lại không đáng kể hoặc trở nên không ổn định.
- Sự xuất hiện của các chương trình chống virus hoặc bảo mật bị vô hiệu hóa: Trojan horse có thể tắt hoặc vô hiệu hóa các chương trình chống virus và phần mềm bảo mật trên máy tính của bạn.
Nếu bạn nghi ngờ máy tính của mình đã bị nhiễm Trojan horse, nên thực hiện quét và diệt virus bằng phần mềm chống virus và tư vấn với chuyên gia bảo mật máy tính để khắc phục tình trạng.
Xem thêm Prototype Model – mô hình phát triển phần mềm
Tác hại của Trojan horse và các tình huống tiêu biểu
Trojan horse có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng đối với người dùng và hệ thống. Dưới đây là một số tác hại phổ biến của Trojan horse và các tình huống tiêu biểu:
- Đánh cắp thông tin cá nhân: Trojan horse có thể lấy cắp thông tin đăng nhập, mật khẩu, thông tin tài khoản ngân hàng và thông tin cá nhân khác của người dùng. Thông tin này sau đó có thể được sử dụng cho việc lừa đảo, đánh cắp danh tính hoặc gây tổn hại tài chính.
- Kiểm soát từ xa: Một Trojan horse có thể tạo ra một cửa sau (backdoor) trong hệ thống, cho phép kẻ tấn công từ xa truy cập và kiểm soát hệ thống mà không được phép. Điều này có thể dẫn đến việc lấy cắp dữ liệu, tiến hành tấn công từ chối dịch vụ hoặc thâm nhập vào các hệ thống khác.
- Mã hóa dữ liệu và yêu cầu tiền chuộc: Một Trojan horse có thể mã hóa dữ liệu trên hệ thống của người dùng và yêu cầu một khoản tiền chuộc để giải mã. Nếu người dùng không trả tiền, dữ liệu của họ có thể bị mất hoặc không thể truy cập được.
- Gây hại cho hệ thống: Một Trojan horse có thể gây hại cho hệ thống bằng cách xóa hoặc thay đổi dữ liệu, tạo ra lỗ hổng bảo mật, làm chậm hoặc tắt hệ thống.
- Lây lan và tạo thành mạng botnet: Một Trojan horse có thể lây lan qua các hệ thống khác và tạo thành một mạng botnet. Mạng botnet có thể được sử dụng cho các hoạt động tấn công phức tạp như tấn công phủ định dịch vụ (DDoS) hoặc phát tán spam.
Các tình huống tiêu biểu liên quan đến Trojan horse bao gồm:
- Một Trojan horse giả mạo một tập tin phần mềm hợp pháp và khi người dùng tải xuống và cài đặt, nó sẽ thực hiện các hành động độc hại.
- Một Trojan horse được gửi qua email dưới dạng tập tin đính kèm hoặc liên kết độc hại, khi người dùng mở nó, Trojan horse sẽ được kích hoạt.
- Một Trojan horse được camouflaged dưới dạng một phần mềm tiện ích hữu ích hoặc trò chơi và khi người dùng tải xuống và cài đặt, nó sẽ thực hiện các hành động độc hại.
Các tình huống trên chỉ là một số ví dụ và không đại diện cho tất cả các cách mà Trojan horse có thể tấn công.
Xem thêm Giao thức Mạng trong TCP/IP
Biện pháp phòng ngừa và bảo vệ khỏi Trojan horse
Để phòng ngừa và bảo vệ khỏi Trojan horse, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Cập nhật hệ điều hành và phần mềm: Hãy đảm bảo rằng hệ điều hành và các phần mềm trên máy tính của bạn được cập nhật đầy đủ phiên bản mới nhất. Các bản cập nhật thường bao gồm các bản vá lỗi và cải thiện bảo mật, giúp ngăn chặn các lỗ hổng mà Trojan horse có thể tận dụng.
- Cẩn thận với các tập tin và liên kết không rõ nguồn gốc: Tránh tải xuống và cài đặt các tập tin hoặc phần mềm từ các nguồn không tin cậy. Hãy kiểm tra nguồn gốc và độ tin cậy của các tập tin trước khi mở hoặc cài đặt chúng. Đồng thời, tránh nhấp vào các liên kết không rõ nguồn gốc hoặc đáng ngờ trong email hoặc trên các trang web không đáng tin cậy.
- Sử dụng phần mềm diệt virus và phần mềm chống malware: Cài đặt và duy trì một phần mềm diệt virus và phần mềm chống malware đáng tin cậy trên máy tính của bạn. Cập nhật định kỳ và quét hệ thống để phát hiện và loại bỏ các Trojan horse và các mối đe dọa khác.
- Hạn chế quyền truy cập: Cân nhắc hạn chế quyền truy cập của người dùng đối với các tài nguyên hệ thống quan trọng. Điều này giới hạn khả năng một Trojan horse hoặc mã độc khác có thể gây hại cho hệ thống.
- Cảnh giác với email và tập tin đính kèm: Kiểm tra cẩn thận trước khi mở email hoặc tập tin đính kèm. Tránh mở tập tin có đuôi không rõ hoặc từ nguồn không xác định. Nếu bạn nhận được email đáng ngờ hoặc không yêu cầu, hãy xóa nó.
- Sử dụng tường lửa và bộ lọc mạng: Cài đặt và cấu hình tường lửa và bộ lọc mạng để ngăn chặn các kết nối không mong muốn và kiểm soát lưu lượng mạng trên máy tính của bạn.
- Giáo dục người dùng: Hãy đảm bảo người dùng được đào tạo và hiểu về các mối đe dọa bảo mật, như cách nhận biết các email lừa đảo, tránh nhấp vào các liên kết đáng ngờ và tải xuống tập tin từ nguồn tin cậy.
- Sao lưu dữ liệu: Thực hiện sao lưu định kỳ của dữ liệu quan trọng để đảm bảo rằng bạn có thể khôi phục lại dữ liệu trong trường hợp máy tính của bạn bị nhiễm Trojan horse hoặc bị tấn công.
- Theo dõi và phân tích hoạt động: Kiểm tra các hoạt động không bình thường trên hệ thống của bạn và sử dụng các công cụ phân tích để phát hiện sớm các dấu hiệu của Trojan horse hoặc các hoạt động độc hại khác.
- Đảm bảo mạng và hệ thống an toàn: Thiết lập mạng và hệ thống an toàn bằng cách sử dụng các phương pháp và công nghệ bảo mật như mã hóa, xác thực hai yếu tố và các biện pháp kiểm soát truy cập.
Lưu ý rằng không có biện pháp bảo mật nào là hoàn hảo và không thể đảm bảo 100% an toàn. Tuy nhiên, việc kết hợp nhiều lớp bảo vệ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm nguy cơ bị tấn công bởi Trojan horse và các mối đe dọa khác.
Xem thêm CRM là gì ? những điều cần biết
