World Wide Web (WWW), tên riêng là Web, dịch vụ truy xuất thông tin hàng đầu của Internet (mạng máy tính toàn cầu). Web cung cấp cho người dùng quyền truy cập vào một loạt các tài liệu được kết nối với nhau bằng các hyperlink hoặc siêu phương tiện — tức là các hypertext, các kết nối điện tử liên kết các phần thông tin liên quan để cho phép người dùng dễ dàng truy cập chúng.
Hypertext cho phép người dùng chọn một từ hoặc cụm từ từ văn bản và do đó truy cập các tài liệu khác có chứa thông tin bổ sung liên quan đến từ hoặc cụm từ đó. Các tài liệu siêu phương tiện có các liên kết đến hình ảnh, âm thanh, hoạt ảnh và phim.
Web hoạt động theo định dạng máy chủ-máy khách cơ bản của Internet; máy chủ là chương trình máy tính lưu trữ và truyền tài liệu đến các máy tính khác trên mạng khi được yêu cầu, trong khi máy khách là chương trình yêu cầu tài liệu từ máy chủ khi người dùng yêu cầu. Phần mềm web browser cho phép người dùng xem các tài liệu đã truy xuất.
Một tài liệu Hypertext với văn bản và siêu liên kết tương ứng của nó được viết bằng Ngôn ngữ đánh dấu Hypertext (HTML) và được gán một địa chỉ trực tuyến được gọi là Bộ định vị tài nguyên đồng nhất (URL).
World Wide Web là một hệ thống để hiển thị văn bản, đồ họa và âm thanh được truy xuất qua Internet trên màn hình máy tính ….
Lịch sử của WWW
Sự phát triển của World Wide Web được bắt đầu vào năm 1989 bởi Tim Berners-Lee và các đồng nghiệp của ông tại CERN, một tổ chức khoa học quốc tế có trụ sở tại Geneva, Thụy Sĩ. Họ đã tạo ra một giao thức, HyperText Transfer Protocol (HTTP), chuẩn hóa giao tiếp giữa máy chủ và máy khách. Trình duyệt Web dựa trên văn bản của họ đã được cung cấp để phát hành chung vào tháng 1 năm 1992.
World Wide Web đã nhanh chóng được chấp nhận với việc tạo ra một trình duyệt Web có tên là Mosaic, được phát triển tại Hoa Kỳ bởi Marc Andreessen và những người khác tại Trung tâm Quốc gia về Ứng dụng Siêu máy tính tại Đại học Illinois và được phát hành vào tháng 9 năm 1993. Mosaic cho phép những người sử dụng Web để sử dụng cùng một kiểu thao tác đồ họa “trỏ và nhấp” đã có trong máy tính cá nhân trong một số năm.
Sự ra đời của hàng loạt web browser
Vào tháng 4 năm 1994, Andreessen đồng sáng lập Netscape Communications Corporation, công ty mà Netscape Navigator đã trở thành trình duyệt Web thống trị ngay sau khi phát hành vào tháng 12 năm 1994. InternetWorks của BookLink Technologies, trình duyệt đầu tiên có các tab, trong đó người dùng có thể truy cập một trang Web khác mà không cần mở một trang hoàn toàn mới window, ra mắt cùng năm đó. Vào giữa những năm 1990, World Wide Web có hàng triệu người dùng đang hoạt động.
Tập đoàn phần mềm khổng lồ Microsoft bắt đầu quan tâm đến việc hỗ trợ các ứng dụng Internet trên máy tính cá nhân và phát triển trình duyệt Web của riêng mình (ban đầu dựa trên Mosaic), Internet Explorer (IE), vào năm 1995 như một tiện ích bổ sung cho hệ điều hành Windows 95. IE được tích hợp vào hệ điều hành Windows vào năm 1996 (tức là nó được “đóng gói” sẵn sàng để sử dụng trong hệ điều hành của máy tính cá nhân), điều này có tác dụng làm giảm sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất trình duyệt Internet khác, chẳng hạn như Netscape. IE nhanh chóng trở thành trình duyệt Web phổ biến nhất.
Apple’s Safari được phát hành vào năm 2003 dưới dạng trình duyệt mặc định trên máy tính cá nhân Macintosh và sau đó trên iPhone (2007) và iPad (2010). Safari 2.0 (2005) là trình duyệt đầu tiên có chế độ bảo mật, Duyệt web riêng tư, trong đó ứng dụng sẽ không lưu các trang Web trong lịch sử của nó, các tệp đã tải xuống trong bộ nhớ cache của nó hoặc thông tin cá nhân được nhập trên các trang Web.
Kẻ thách thức nghiêm trọng đầu tiên đối với sự thống trị của IE là Firefox của Mozilla, được phát hành vào năm 2004 và được thiết kế để giải quyết các vấn đề về tốc độ và bảo mật đã từng cản trở IE. Năm 2008, Google ra mắt Chrome, trình duyệt đầu tiên có các tab riêng biệt, có nghĩa là khi một tab gặp sự cố, các tab khác và toàn bộ trình duyệt vẫn hoạt động. Đến năm 2013, Chrome đã trở thành trình duyệt thống trị, vượt qua IE và Firefox về mức độ phổ biến. Microsoft đã ngừng phát triển IE và thay thế nó bằng Edge vào năm 2015.
Vào đầu thế kỷ 21, điện thoại thông minh trở nên giống máy tính hơn và các dịch vụ tiên tiến hơn, chẳng hạn như truy cập Internet, trở nên khả thi. Việc sử dụng web trên điện thoại thông minh tăng đều đặn và vào năm 2016, nó chiếm hơn một nửa số lượt duyệt Web.
Xem thêm Ứng dụng Chromium này là gì
Sự tiến hóa của World Wide Web
World Wide Web đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển quan trọng, từ những trang web tĩnh đơn giản đến nền tảng tương tác và đa phương tiện phức tạp. Quá trình này không chỉ phản ánh sự tiến bộ về mặt công nghệ mà còn thay đổi cách chúng ta tạo, chia sẻ và tiêu thụ thông tin.
Giai Đoạn Phát Triển Chính
- Web 1.0: Được xem là “Web đọc”, giai đoạn này bao gồm các trang web tĩnh mà người dùng chủ yếu truy cập để đọc thông tin. Khả năng tương tác giữa người dùng và nội dung là hạn chế, và nội dung thường do chuyên gia hoặc nhà xuất bản tạo ra.
- Web 2.0: Đôi khi được gọi là “Web viết”, Web 2.0 đánh dấu sự chuyển đổi sang trang web động, nơi người dùng không chỉ tiêu thụ nội dung mà còn có thể tương tác và đóng góp nội dung. Sự phát triển của các công nghệ như AJAX cho phép trải nghiệm trang web trở nên mượt mà và tương tác hơn, trong khi RSS cho phép người dùng theo dõi cập nhật từ các trang web yêu thích.
- Web 3.0: Đang trong quá trình hình thành, Web 3.0 (hay Web ngữ nghĩa) hướng đến việc tạo ra một mạng lưới thông tin liên kết, nơi máy móc có thể hiểu và xử lý dữ liệu như con người. Các công nghệ như AI và blockchain được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn này, cung cấp nền tảng cho một mạng lưới thông tin tự động và an toàn hơn.
Các Xu Hướng Hiện Đại và Công Nghệ Mới
Sự tiến hóa của Web cũng đi kèm với sự đóng góp của các công nghệ và xu hướng mới như AJAX, cho phép các trang web cập nhật một phần nội dung mà không cần tải lại trang; RSS, giúp tổ chức và theo dõi nội dung cập nhật từ nhiều nguồn; và Web ngữ nghĩa, nhấn mạnh việc tạo ra dữ liệu có thể được máy móc hiểu và xử lý một cách có ý nghĩa.
Sự Thay Đổi trong Cách Thức Tạo và Chia Sẻ Nội Dung
Chúng ta đã chứng kiến sự chuyển đổi từ việc tạo và chia sẻ nội dung đơn giản sang việc tương tác và tham gia mạng xã hội, nơi mỗi người dùng có thể là người tạo nội dung. Mạng xã hội và blog đã trở thành các công cụ quan trọng cho việc chia sẻ ý kiến, thông tin và sáng tạo.
Tác Động của Di Động và IoT
Cuối cùng, sự phổ biến của thiết bị di động và IoT đã mở rộng tầm ảnh hưởng của Web lên các lĩnh vực mới. Ngày nay, Web không chỉ là nơi chia sẻ thông tin mà còn là nền tảng cho các dịch vụ thông
minh, từ nhà thông minh đến thành phố thông minh, đồng thời tạo điều kiện cho việc kết nối và quản lý hàng tỷ thiết bị IoT trên toàn cầu.
Sự tiến hóa của World Wide Web không chỉ phản ánh sự tiến bộ công nghệ mà còn thay đổi cách chúng ta sống, làm việc và tương tác với thế giới xung quanh.
WWW hoạt động như thế nào ?
World Wide Web (WWW) là một hệ thống thông tin nơi các tài liệu và tài nguyên web được liên kết bằng các siêu liên kết và URL. Cách thức hoạt động của nó tạo ra một mạng lưới thông tin rộng lớn và dễ truy cập, cho phép người dùng khám phá một lượng lớn thông tin từ mọi nơi trên thế giới. Dưới đây là quy trình hoạt động chi tiết của WWW:
Truy Cập Tài Nguyên
Người dùng bắt đầu quá trình bằng cách mở trình duyệt web, công cụ chính để tương tác với Internet, và nhập URL hoặc nhấp vào một liên kết đến tài nguyên họ muốn truy cập. Trình duyệt web đóng vai trò như cửa sổ đến không gian rộng lớn của WWW.
Sử Dụng URL
Mỗi tài nguyên trên WWW được xác định bởi một URL, cung cấp địa chỉ duy nhất để truy cập tài nguyên đó. URL không chỉ chỉ đường đến vị trí của tài nguyên trên một máy chủ cụ thể mà còn xác định giao thức truyền tải được sử dụng để truy cập tài nguyên, thường là HTTP hoặc HTTPS cho các kết nối bảo mật.
Giao Thức Truyền Tải
Khi URL được nhập hoặc liên kết được nhấp, trình duyệt web sẽ gửi yêu cầu đến máy chủ web thông qua giao thức HTTP hoặc HTTPS. Giao thức này quy định cách thông tin được truyền từ máy chủ đến trình duyệt và ngược lại.
Trả Lời từ Máy Chủ
Máy chủ nhận yêu cầu và xử lý nó, sau đó gửi trở lại tài nguyên yêu cầu, thường là một tệp HTML, cùng với mã trạng thái HTTP cho biết yêu cầu thành công hay có lỗi. Máy chủ cũng có thể gửi tài nguyên khác như CSS, JavaScript, hình ảnh, video, và nhiều hơn nữa, tùy thuộc vào yêu cầu của trang web.
Hiển Thị trên Trình Duyệt
Trình duyệt sẽ phân tích và xử lý tài nguyên nhận được, sử dụng các thẻ HTML để hiển thị nội dung trên màn hình người dùng. CSS được sử dụng để định dạng nội dung, trong khi JavaScript có thể thêm các chức năng tương tác.
Liên Kết
Nội dung web thường chứa các siêu liên kết đến các tài nguyên khác trên WWW, tạo thành mạng lưới thông tin liên kết. Người dùng có thể dễ dàng chuyển từ tài nguyên này sang tài nguyên khác bằng cách nhấp vào các liên kết, mở rộng quá trình khám phá thông tin.
Quy trình này không chỉ làm cho việc truy cập thông tin trở nên dễ dàng và nhanh chóng mà còn tạo ra một mạng lưới thông tin toàn cầu, nơi mọi người có thể kết nối, chia sẻ, và học hỏi từ nhau. Sự phát triển của công nghệ và giao thức mới tiếp tục làm cho WWW trở nên phong phú và tương tác hơn.
Tài nguyên nào có thể truy cập được trên WWW?
Trên World Wide Web (WWW), vốn là một mạng lưới toàn cầu bao gồm hàng tỷ trang web và tài nguyên số, người dùng có thể truy cập vào một loạt các loại tài nguyên phong phú và đa dạng. Dưới đây là một cái nhìn mở rộng về các loại tài nguyên có thể truy cập được trên WWW:
Trang Web
Trang web là nền tảng cơ bản của WWW, nơi chứa các tài nguyên HTML được thiết kế và phát triển bằng ngôn ngữ đánh dấu HTML và CSS. Các trang web không chỉ chứa nội dung văn bản mà còn bao gồm hình ảnh, video, âm thanh và nhiều tài nguyên phương tiện khác. Chúng cung cấp một giao diện tương tác cho người dùng để khám phá thông tin và dịch vụ.
Hình ảnh
Các hình ảnh trên WWW có thể được tìm thấy dưới nhiều định dạng khác nhau như JPEG, PNG, và GIF, mỗi định dạng có những ưu và nhược điểm riêng, phục vụ cho các mục đích sử dụng khác nhau từ chất lượng hình ảnh cao đến việc hỗ trợ độ trong suốt hoặc chuyển động.
Video
Video trên web được hỗ trợ bởi các định dạng như MP4, FLV, và AVI, cho phép người dùng xem nội dung động, bao gồm cả giải trí và học tập. Các nền tảng chia sẻ video như YouTube và Vimeo làm cho việc truy cập và chia sẻ video trở nên dễ dàng.
Âm thanh
Tài nguyên âm thanh có sẵn dưới dạng các định dạng file như MP3, WAV, và AAC, hỗ trợ một loạt các nhu cầu từ nghe nhạc đến podcast và hướng dẫn âm thanh.
Tệp tin
Các tệp tin có thể truy cập trên WWW bao gồm định dạng văn bản như Microsoft Office và PDF, cho phép người dùng chia sẻ và tải về tài liệu, báo cáo, sách điện tử và nhiều hơn nữa.
Dịch vụ Trực tuyến
WWW là nơi cung cấp các dịch vụ trực tuyến như email, trò chơi trực tuyến, mua sắm, dịch vụ tìm kiếm, và nhiều dịch vụ tiện ích khác, giúp đơn giản hóa cuộc sống hàng ngày và tạo điều kiện thuận lợi cho việc làm việc và giải trí.
Nội dung Động
Các trang web động cung cấp nội dung cập nhật thời gian thực như bảng xếp hạng, bảng thống kê, và biểu đồ, mang lại cái nhìn tổng quan và cập nhật về các sự kiện và xu hướng.
Blog và Mạng Xã hội
Blog cung cấp nội dung tự tạo bởi người dùng và các bài viết chuyên môn, trong khi mạng xã hội như Facebook, Twitter, và Instagram cho phép người dùng kết nối, chia sẻ và thảo luận về nội dung đa dạng.
Tài nguyên API
Các tài nguyên API cho phép truy cập và tích hợp dữ liệu từ các dịch vụ khác nhau vào ứng dụng web hoặc di động, từ thời tiết đến bản đồ và hơn thế nữa.
Tài liệu và Ưu đãi
Tài liệu học thuật, khoa học và các ưu đãi từ doanh nghiệp cũng có thể dễ dàng tìm kiếm và truy cập trên WWW, cung cấp nguồn thông tin quý giá cho cả học thuật và tiêu dùng.
Các loại tài nguyên trên WWW không chỉ phản ánh sự đa dạng về nội dung và dịch vụ mà còn cho thấy sự phát triển không ngừng của internet như một nguồn thông tin và nền tảng giao tiếp quan trọng.
Bảo mật trên WWW và cách bảo vệ thông tin cá nhân?
Bảo mật trên World Wide Web (WWW) là một khía cạnh không thể bỏ qua trong kỷ nguyên số ngày nay. Với việc ngày càng có nhiều thông tin cá nhân và dữ liệu nhạy cảm được lưu trữ và trao đổi trên mạng, việc đảm bảo an toàn cho những thông tin này trở thành ưu tiên hàng đầu. Dưới đây là một số biện pháp chi tiết và cách thức để bảo vệ thông tin cá nhân trên WWW:
Sử dụng Mật khẩu Mạnh
- Độ phức tạp: Một mật khẩu mạnh bao gồm sự kết hợp của chữ cái hoa, chữ cái thường, số, và ký tự đặc biệt để tạo nên một chuỗi khó đoán.
- Độ dài: Mật khẩu nên dài ít nhất 12 ký tự để tăng khả năng an toàn.
- Độc đáo: Sử dụng mật khẩu khác nhau cho mỗi tài khoản trực tuyến để tránh rủi ro nếu một trong số chúng bị hack.
Không Chia Sẻ Thông Tin Cá Nhân
- Chọn lọc thông tin: Hãy cẩn trọng khi chia sẻ thông tin cá nhân như số điện thoại, địa chỉ email, và đặc biệt là mật khẩu.
- Phân biệt môi trường: Tránh chia sẻ thông tin cá nhân trên các diễn đàn công cộng hoặc trên các trang web không cung cấp đủ bảo mật.
Sử dụng Phần mềm Bảo mật
- Diệt virus và Anti-malware: Cài đặt và cập nhật thường xuyên phần mềm diệt virus và anti-malware để phát hiện và loại bỏ phần mềm độc hại.
- Tường lửa: Sử dụng tường lửa để kiểm soát lưu lượng truy cập vào và ra khỏi thiết bị của bạn, ngăn chặn các mối đe dọa tiềm tàng.
- Cập nhật phần mềm: Đảm bảo rằng hệ điều hành và tất cả phần mềm ứng dụng đều được cập nhật để sửa chữa các lỗ hổng bảo mật.
Chọn Trang Web Đáng Tin Cậy
- Chính sách bảo mật: Kiểm tra và đọc kỹ chính sách bảo mật của trang web để hiểu cách thức họ thu thập, sử dụng và bảo vệ dữ liệu cá nhân của bạn.
- Dấu hiệu uy tín: Tìm kiếm dấu hiệu của sự uy tín như chứng chỉ SSL (thể hiện qua HTTPS trên thanh địa chỉ) và đánh giá từ người dùng.
Sử dụng Kết Nối An Toàn
- HTTPS: Luôn sử dụng kết nối an toàn (HTTPS thay vì HTTP) khi truy cập các trang web, đặc biệt là khi bạn nhập thông tin cá nhân hoặc tài chính.
- VPN: Sử dụng mạng riêng ảo (VPN) để mã hóa kết nối internet của bạn, bảo vệ dữ liệu khỏi những kẻ giám sát và tấn công man-in-the-middle, đặc biệt khi sử dụng mạng Wi-Fi công cộng.
Bảo vệ thông tin cá nhân trên WWW đòi hỏi một chiến lược toàn diện, bao gồm việc sử dụng công nghệ bảo mật hiện đại và thực hiện các thói quen trực tuyến an toàn. Bằng cách áp dụng những biện pháp này, người dùng có thể giảm đáng kể rủi ro mất mát hoặc lạm dụng thông tin cá nhân trên môi trường mạng toàn cầu.
Các tài nguyên và công cụ hỗ trợ phát triển web?
Các tài nguyên và công cụ hỗ trợ phát triển web bao gồm:
- Ngôn ngữ lập trình web: HTML, CSS, JavaScript, PHP, Python, Ruby, v.v.
- Các framework và công cụ hỗ trợ phát triển web: Ruby on Rails, AngularJS, Django, v.v.
- Công cụ quản lý dự án và phát triển phần mềm: GitHub, GitLab, Bitbucket, v.v.
- Các công cụ thiết kế giao diện: Adobe XD, Sketch, Figma, v.v.
- Các công cụ quản lý cơ sở dữ liệu: MySQL, MongoDB, PostgreSQL, v.v.
- Các công cụ hỗ trợ tối ưu hoá tốc độ trang web: Google PageSpeed Insights, GTmetrix, v.v.
- Các công cụ quản lý hosting và tên miền: cPanel, Plesk, v.v.
- Các công cụ giám sát và phân tích truy cập: Google Analytics, Piwik, v.v.
Lưu ý rằng, các công cụ trên chỉ là một số trong số rất nhiều các công cụ và tài nguyên khác có sẵn để hỗ trợ phát triển web. Lựa chọn các công cụ và tài nguyên phù hợp sẽ tùy thuộc vào nhu cầu và mục tiêu của dự án của bạn.
Tương lai của WWW và xu hướng phát triển mới?
Tương lai của World Wide Web (WWW) hứa hẹn sẽ mang đến những cải tiến đáng kể và đột phá công nghệ, với việc áp dụng rộng rãi các công nghệ mới như Web 3.0 và blockchain, cùng với sự xuất hiện của các sáng kiến và dự án nghiên cứu tiên tiến.
Phát Triển Tiếp Theo của WWW
Web 3.0 và Blockchain: Giai đoạn tiếp theo của WWW, thường được gọi là Web 3.0, hứa hẹn sẽ mang lại một mạng lưới thông tin ngữ nghĩa mạnh mẽ, nơi máy móc có thể hiểu và xử lý thông tin giống như con người. Blockchain, với khả năng cung cấp một cơ sở dữ liệu phân tán và không thể thay đổi, có thể hỗ trợ việc tạo ra một WWW an toàn hơn, minh bạch hơn và ít phụ thuộc vào các bên trung gian.
Sự Kiện, Dự Án và Nghiên Cứu Mới Nhất
Sáng Kiến Mới: Nhiều tổ chức và cộng đồng đang thực hiện các dự án nghiên cứu nhằm khám phá tiềm năng của Web 3.0 và blockchain trong việc tái định hình cách chúng ta tương tác và trao đổi thông tin trên mạng. Các hội nghị và workshop về Web 3.0 và blockchain ngày càng trở nên phổ biến, thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu, nhà phát triển và doanh nghiệp.
Dự Án Tiên Phong: Các dự án như InterPlanetary File System (IPFS), Ethereum và các ứng dụng phi tập trung (DApps) đang thúc đẩy việc áp dụng các công nghệ mới nhằm tạo ra một WWW mở và phi tập trung, giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào các máy chủ trung tâm và cải thiện tính minh bạch và bảo mật.
Tầm Quan Trọng của WWW Mở và Có Tính Bao Trùm
Một WWW Mở: Đảm bảo rằng WWW tiếp tục là một không gian mở và có tính bao trùm là rất quan trọng. Điều này không chỉ bảo vệ tự do ngôn luận và sự đổi mới mà còn đảm bảo rằng kiến thức và thông tin có thể được chia sẻ một cách tự do và công bằng trên toàn cầu.
Thách Thức và Cơ Hội: Trong khi đối mặt với các thách thức như kiểm duyệt, giám sát và bảo mật thông tin, việc tiếp tục thúc đẩy một WWW mở và bao trùm cũng mở ra cơ hội lớn trong việc hỗ trợ giáo dục, đổi mới và hợp tác quốc tế.
Tương lai của World Wide Web có khả năng sẽ chứng kiến sự hợp nhất giữa công nghệ tiên tiến và nguyên tắc cốt lõi về một không gian mạng mở, bao trùm. Các sáng kiến và công nghệ mới như Web 3.0 và blockchain không chỉ mở ra hướng đi mới cho sự phát triển của WWW mà còn góp phần vào việc xây dựng một thế giới kết nối chặt chẽ hơn.